Toplumsal Katkı Alt Komisyonu daha önce gerçekleştirmiş olduğu toplantılar neticesinde belirlediği eylem planı çerçevesinde konulan hedeflere ne ölçüde ulaşıldığının değerlendirmesini yapmak ve yeni hedefler belirlemek amacıyla Doç. Dr. Fatih Topaloğlu başkanlığında bir toplantı gerçekleştirdi. Bu bağlamda kurumumuz genelinde toplumsal katkı performansını izlemek ve değerlendirmek amacıyla fakültemizin dış paydaşlarına, öğretim elemanlarına ve öğrencilerine yönelik anketlerin düzenlenmesi kararı alındı. Buna ek olarak, yapılacak yeni etkinlikler için öğrenci kulüpleriyle fikir alışverişinde bulunulması ve yönlendirilmesi amacıyla kulüpler ile bir toplantının düzenlenmesi kararlaştırıldı. Anketlerin düzenlenmesi, paydaşlarla görüşülmesi ve faaliyet raporlarının hazırlanması gibi pek çok hususun istişare edildiği toplantı görev dağılımının yapılması ile son buldu.      

    Üniversitemiz genelinde kalite güvence sisteminin içselleştirilmesi ve yaygınlaştırılması amacıyla akademik birimlerin kalite süreçlerinin iyileştirilmesi ve program akreditasyonu çalışmalarına katkı yapmak üzere harekete geçen Üniversitemiz Kalite Komisyonu, birim ziyaretleri kapsamında Üniversitemiz Kalite Güvencesi Sistemi Süreçlerinden sorumlu Rektör Yardımcımız Prof. Dr. Atilla Çimer’in başkanlığında fakültemizi ziyaret etti.     Sabah 09.00'da İlahiyat Fakültemiz Dekan Vekili ve Üniversitemiz Rektörü Prof. Dr. Emin Âşıkkutlu ve dekan yardımcılarıyla gerçekleştirilen toplantının ardından fakülte yönetim kurulu üyeleri, kalite komisyonu üyeleri, akademik/idari personel ve lisans/lisansüstü öğrencileriyle ayrı ayrı toplantılar düzenlendi. Bunun akabinde fakültemize kalite danışmanlığı yapması için görevlendirilen Üniversitemiz Kalite Komisyonu üyesi, fakültemiz öğretim üyesi Dr. Öğr. Üyesi Samet Şenel, fakültemiz 2023 yılı Birim İç Değerlendirme Raporuna (BİDR) dair geri bildirimleri ve değerlendirmeleri kapsayan bir sunum gerçekleştirdi. Bunu takiben, fakültemiz kalite komisyonları tarafından 2024 yılı eylem planı çerçevesinde belirlenen hedeflere ne ölçüde ulaşıldığının değerlendirmesini yapmak amacıyla sırasıyla Liderlik, Yönetişim ve Kalite Alt Komisyonu, Eğitim ve Öğretim Alt Komisyonu, Araştırma ve Geliştirme Alt Komisyonu ve Toplumsal Katkı Alt Komisyonlarının başkanları sunumlarını gerçekleştirdi. Program 17.00'da Kalite Komisyonu adına Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Atilla Çimer'in fakülte üst yönetimine değerlendirme sunumunu gerçekleştirmesiyle sona erdi.

Din Öğretimi Genel Müdürlüğü Araştırma Geliştirme ve Projeler Daire Başkanlığı tarafından yürütülen HİKMET projesi kapsamında; Mahmut Celaleddin Ökten Anadolu İmam Hatip Lisesi'nden okul müdürü, müdür başyardımcısı, proje  koordinatörü öğretmenleri ve bir grup proje öğrencisinden oluşan bir heyet Trabzon Üniversitesi Rektörü ve İlahiyat Fakültesi Dekan V. Prof.Dr. Emin Aşıkkutlu Hocamızı ziyaret etmişlerdir.

    Rize Çayeli Kız Anadolu İmam Hatip Lisesi idarecileri, ögretmenleri ve son sınıf öğrencileri fakültemizi ziyaret etti. Öğrencilere, Fakülte Tanıtım Komisyonu Başkanı Öğr. Gör. Fatih Sultan Demir, Arş. Gör. Ayşegül Balık ve Fakülte Sekreteri Bayram Kurt tarafından fakültemiz ve yürütülen programlar hakkında bilgi verildi. Fakülte gezisinin ardından ise öğrencilere ikramda bulunuldu.  

   Fakültemizdeki eğitim-öğretim programı, bilimsel-kültürel faaliyetler ve kalite süreçlerinin daha etkin bir şekilde yürütülmesi adına Dekan Yardımcılarımız Dr. Öğr. Üyesi Osman TAŞKIN ve Dr. Öğr. Üyesi Zahir ASLAN’ın başkanlığında fakültemiz komisyon birim sorumluları ve kalite alt komisyon başkanları ile bir toplantı gerçekleştirildi.   Ana konusu, komisyon ve birimlerin görev tanımı, sorumlulukları ve faaliyet planları olan toplantıda, katılımcılar bilgi alışverişinde bulunmanın yanısıra komisyonlardan talep, beklenti ve önerilerini paylaştılar.    Amacı fakültemizin akademik ve idari yapısını güçlendirmek ve kalite standartlarını yükseltmek olan toplantının, katılımcıların sağladığı bilgi ve önerilerle fakültemizin daha da ileriye gitmesine katkı sağlayacağına inanıyoruz.     Fakültemizde gerçekleşen bu önemli toplantıya katılan tüm hocalarımıza teşekkür ederiz.  

     Fakültemizin akredite olma süreci hakkında düzenlenen toplantı 3.10.2024 tarihinde Rektörümüz ve Dekan Vekilimiz Prof. Dr. Emin Aşıkkutlu başkanlığında, dekan yardımcıları, kalite komisyon başkanları, komisyon üyeleri ve fakülte sekreterinin katılımıyla gerçekleştirildi. Toplantının ana gündem başlığı ise, fakültemizin akreditasyon sürecinde aktif rol alan kalite komisyonlarının her birinin daha önce kendi içlerinde gerçekleştirdiği toplantılar neticesinde belirlediği eylem planı çerçevesinde konulan hedeflere ne ölçüde ulaştığının değerlendirilmesi olarak belirlendi. Bu bağlamda sırasıyla Liderlik, Yönetişim ve Kalite Alt Komisyonu, Eğitim ve Öğretim Alt Komisyonu, Araştırma ve Geliştirme Alt Komisyonu ve Toplumsal Katkı Alt Komisyonlarının sözcüleri sunumlarını gerçekleştirdi. Akreditasyon yolunda atılan adımların değerlendirilmesi amacıyla Aralık ayında yeni bir toplantı düzenlenmesi kararının verilmesi ile toplantı sonlandırıldı.  

Fakültemiz öğretim üyelerinden Doç. Dr. Semra Çinemre 04.11.2024 tarihinde  dekan yardımcısı olarak atanmıştır. Trabzon Üniversitesi İlahiyat Fakültesi camiası olarak hocamızı tebrik eder, yeni görevinde başarılar dileriz. 

Fakültemiz Eğitim-Öğretim Kalite Komisyonu ve Öğretmenlik Uygulaması Koordinatörlüğü tarafından staj süreçlerinin daha etkin bir şekilde izlenmesi, iyileştirilmesi ve kalitesinin artırılmasına yönelik olarak Öğretmenlik Uygulaması-II dersinde görevli uygulama öğretim elemanları ile bir istişare toplantısı yapılmıştır. Toplantı sonunda bahar döneminden itibaren uygulanmak üzere üç temel karar alınmıştır. Dönem sonunda teslim edilecek dokümanlarla süreç tekrar izlenecek ve değerlendirilecektir.

Fakültemizde, Diyanet İşleri Başkanlığı Mushafları İnceleme ve Kıraat Kurulu ile Trabzon İl Müftülüğü'nün destekleriyle Üniversiteler Arası Hafızlık Yarışması Karadeniz Bölge Finali düzenlenmiştir. Yarışmanın birincisi Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesinden Sedanur Çevik, ikincisi öğrencimiz Hacer Kayıkçı, üçüncüsü 19 Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesinden Büşra Altıntop olmuştur.

Fakülte dekanlığımız tarafından Eğitim ve Öğretim Kalite Alt Komisyonumuz ile iş birliği halinde fakültemizde sınav güvenliğinin ve sınav uygulama süreçlerinin geliştirilmesi amacıyla 11-14 Kasım 2024 tarihlerinde anketler aracılığıyla öğrenci ve öğretim elemanlarımızın görüş ve önerileri alındı.  Fakültemiz Eğitim ve Öğretim Kalite Alt Komisyonu, Ölçme ve Değerlendirme Birimi ve araştırma görevlisi paydaşları ile sınav güvenliği mekanizmalarının ve sınav uygulama süreçlerinin geliştirilmesi amacıyla 13 Kasım 2024 tarihinde bir toplantı yapıldı.  Tüm bu çalışmaların sonucunda fakültemizde sınav uygulama esasları yeniden düzenlenerek öğrenci ve öğretim elemanlarına bildirildi.    

  Temel İslam Bilimleri Bölümü, Kelam Anabilim Dalına Adem SÜNGER Dr. Öğretim Üyesi olarak atanmıştır. Trabzon Üniversitesi İlahiyat Fakültesi camiası olarak bu değerli meslektaşımızı tebrik eder, yeni görevinde başarılar dileriz.

   Trabzon Üniversitesi İslami İlimler Uygulama ve Araştırma Merkezi öncülüğünde 17-18 Ekim 2024 tarihleri arasında İlahiyat Fakültesi’nde "Trabzon-İstanbul-Hicaz Arasında Çok Yönlü Bir Osmanlı Âlimi: Muhammed et-Trabzonî el-Medenî" başlıklı Geçmişten Günümüze Trabzon'da Dini Hayat Sempozyumu-II gerçekleştirilmiştir.    Farklı kurum ve kuruluşlardan önde gelen pek çok kişinin katılımıyla, sempozyum düzenleme kurulu başkanı Doç. Dr. Şenol Saylan, TRÜ İslami İlimler Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Doç. Dr. Süleyman Gür, Trabzon İl Müftüsü Selami Aydın, Trabzon Büyükşehir Belediye Başkan Vekili Ahmet Yüksel Gülay ve Trabzon Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Emin Aşıkkutlu’nun konuşmaları ile başlayan programın açılış tebliği Ankara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi öğretim üyelerinden Prof. Dr. Mehmet Kalaycı tarafından sunuldu.      Altı oturumda on sekiz tebliğin sunulduğu sempozyumda eserleri merkeze alınarak farklı yönleriyle Muhammed et-Trabzonî'nin görüşleri tartışıldı. İzleyicilere de müzakere imkânı sunulan programı akademisyenlerin ve lisansüstü öğrencilerin yanı sıra ilgililer de takip etti.    Özetlerinin tamamı bildiri özet kitapçığında (özet kitapçığı için tıklayınız) yayınlanan sempozyum bildirilerinin bazıları, Trabzon Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi “Muhammed et-Trabzonî” özel sayısında (Aralık 2024) meraklıların istifadesine sunulacaktır.

    Fakültemiz Din Felsefesi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Fatih TOPALOĞLU, Rektörümüz Prof. Dr. Emin AŞIKKUTLU'nun tensipleriyle Profesör olarak atanmıştır. Prof. Dr. Fatih TOPALOĞLU Hocamızı tebrik eder, başarılarının devamını dileriz.

Okul Müdür Başyardımcısı Gökhan ÇIKRIK ve Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmeni Ali Fuat AYDIN’ın öncülüğünde doksana yakın 12. Sınıf öğrencisi YKS heyecanını yaşamak ve YKS sınavında karşılaşabilecekleri durumları önceden yerinde görmek için fakültemizde bir sınav provası yaptılar. Sınavdan sonra öğrencilere fakültemiz gezdirilerek tanıtıldı.   

   Fakültemiz  Konferans-Panel-Webinar Etkinlikleri Birimi, 7 Mayıs 2024 Salı günü Birim Sorumlusu Doç. Dr. Şenol Saylan başkanlığında bir toplantı gerçekleştirdi.    Toplatıda birimin görev tanımına ve iş yüklerine dair görüşmeler yapılarak birim faaliyet sorumluları belirlendi. Birim üyelerinin dönem başı ve dönem sonu olmak üzere en az iki defa bir araya gelmesine karar verildi.   

Trabzon İl Milli Eğitim Müdürlüğü koordinatörlüğünde “Mesleki ve Teknik Eğitim” ile ilgili sorunların belirlenmesi ve bu sorunlara ilişkin çözüm önerilerinin sektör temsilcileriyle birlikte istişare edilmesine yönelik çalıştay düzenlendi Akçaabat Atatürk Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi yerleşkesinde düzenlenen çalıştaya Üniversitemiz paydaş kurum olarak katkıda bulundu. Trabzon'da mesleki ve teknik eğitimin kalitesini daha da arttırmak için çözüm önerileri geliştirmek amacıyla düzenlenen çalıştaya Fakültemizi temsilen Din Eğitimi Anabilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Semra Çinemre katıldı. Çalıştayda öğretmenler, akademisyenler, okul aile birliği üyeleri, çeşitli sektör temsilcileri ve sivil toplum kuruluşları gibi altmışın üzerinde temsilci görüş ve önerilerini sunarak sürece katkıda bulundu.  

Fakültemiz tarafından düzenlenen Türkiye Hadis İhtisas Toplantısı, 1-2 Kasım 2024 tarihleri arasında Karadeniz Teknik Üniversitesi Osman Turan Kültür Merkezi’nde gerçekleştirildi. Yoğun ilgi gören programın açılış törenine Trabzon Valisi Aziz Yıldırım, Trabzon Bölge Adliye Mahkemeleri Başsavcısı Mustafa Yalçın, Trabzon Büyükşehir Belediye Başkanvekili Ahmet Yüksel Gülay, Karadeniz Teknik Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Hamdullah Çuvalcı, Trabzon İl Müftüsü Selami Aydın, KKTC Trabzon Başkonsolosu Erek Çağatay, mülki ve idari erkân, STÖ temsilcileri ile Türkiye’nin farklı İlahiyat Fakültelerinden gelen 200’e yakın akademisyen ve araştırmacı iştirak etti. Rektörümüz Prof. Dr. Emin Âşıkkutlu'nun, rektör yardımcıları Prof. Dr. Atilla Çimer, Prof. Dr. Hasan Karal, Prof. Dr. Hüseyin Serencam ve Genel Sekreterimiz Doç. Dr. Ufuk Töman ile birlikte ev sahibi olarak yer aldığı toplantı Saygı duruşu ve İstiklâl Marşı’nın ardından Kur’an-ı Kerim tilaveti ile başladı. Toplantının açılış konuşmasını gerçekleştiren Rektörümüz Prof. Dr. Emin Âşıkkutlu, “Hadisler Resul-i Ekrem döneminden itibaren muhtelif yollarla büyük bir titizlikle kaydedilmiş ve bu süreçte yapılan tenkit çalışmaları tasnifte etkin rol oynamıştır. Sağlam ve güvenilir dini bilgiye ulaşmak amacıyla üzerinde titizlikle durulan hadis tenkidi, aslında Peygamber Efendimiz’e izafe edilen hadislerin güvenilirliğini belli kıstaslarla değerlendirme faaliyetidir. Zayıf ya da uydurma olan hadisleri ayrıştırmak suretiyle nesilden nesile doğru şekilde aktarılmasında bu toplantılar çok değerlidir. Programımızın genelde hadis ilmine, özelde hadis tenkidi konusuna ışık tutacak yeni yaklaşımların ortaya çıkmasına vesile olması temennisiyle toplantının gerçekleşmesi için maddi manevi katkı veren, katılan herkese şükranlarımı sunuyorum” dedi. Trabzon Büyükşehir Belediye Başkanvekili Ahmet Yüksel Gülay; İslâm medeniyetinin temellerinden olan Hadis İlmi’nin, asırlardır Kur’an-ı Kerim’in doğru anlaşılması, yorumlanması ve uygulanması sürecinde yol gösterici bir kılavuz olduğunu dile getirerek doğru bilgiye ulaşmanın ve güvenilirliği ölçmek için yapılan hadis sempozyumlarının önemine işaret etti. Vali Aziz Yıldırım ise Hadislerin İslam’ın temel kaynaklarından biri olarak, İslami ilimlere ışık tuttuğunu ve hadis tenkidinin doğru ve güvenilir bilgiye ulaşmak adına kritik bir önem taşıdığını vurguladığı konuşmasında; “Hadis Tenkidi ve Sorunları” başlıklı bu toplantının, İslami ilimlerin ve hadis araştırmalarının geleceği adına yeni ufuklar açacağına ve önemli tartışmalara zemin hazırlayacağına inandığını belirterek, toplantının gerçekleştirilmesinde emeği geçenlere teşekkür etti. Hadis Tenkîdi ve Sorunları konulu programın açılış konferansını sunan önceki Diyanet İşleri Başkanı, İslâm Düşünce Enstitüsü ve Uluslararası İslâm Düşünce Vakfı Başkanı Prof. Dr. Mehmet Görmez, Filistin halkının zafere ulaşması duasıyla başladığı konuşmasında, Hadis kavramının günümüzde ehil olmaya ağızlara düştüğüne dikkat çekerek “Sosyal medya ortamlarında karikatür krizlerine malzeme taşıyan inşalarla karşı karşıyayız… Maziye ait her şeyi yüceltip günümüze ait her şeyi tahfif edenlerden olmayalım… Bugünün değeri makamlarda değil, hadise gerçek anlamda saygı göstermektedir, onu doğru takdim etmektedir” dedi. Ayrıca Tecdid ve ictihadın günümüz sorunlarına cevap vermek için zorunlu bir amel olduğunu belirten Görmez bu eylemin de meşruiyetini hadisten aldığını ifade etti. Toplam dört oturum halinde sunum, müzakere ve katılımcıların görüş ve düşüncelerini beyanlarıyla gerçekleşen programın değerlendirme ve kapanış oturumu Rektörümüz Prof. Dr. Emin Âşıkkutlu başkanlığında tamamlandı. Bu oturumda Prof. Dr. Bekir Kuzudişli, Prof. Dr. Cemal Ağırman, Prof. Dr. Mehmet Özşenel, Prof. Dr. Talat Sakallı ve Prof. Dr. Mehmet Görmez toplantı temasına dair genel değerlendirmelerde bulundu. Programa katılanlara katılım ve teşekkür belgesi verilen toplantı misafirlerin şehir turu ile tamamlandı. Program Üniversitemiz Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi (UZEM) tarafından YouTube üzerinden canlı olarak da yayınlandı.

   Trabzon İlahiyat Dergisi Yayın Kurulu, 3 Mayıs 2024 Cuma günü Dergi Editörü Doç. Dr. İhsan Timür başkanlığında bir toplantı gerçekleştirdi.     Toplantıda Trabzon İlahiyat Dergisi’nin daha nitelikli hale getirilmesi için yapılacaklar ele alındı. Bu çerçevede derginin editoryal yapısının daha işlevsel hale getirilmesi, dergi kurullarının güncellenmesi ve derginin uluslararası tanınırlığını artırmaya yönelik bir dizi karar alındı. Toplantıda makale kabul ve değerlendirme süreçlerine ilişkin bir kısım düzenlemelerin yapılmasının yanı sıra 2024 yılı içerisinde Muhammed et-Trabzoni el-Medeni özel sayısının yayınlaması da karara bağlandı.   Trabzon İlahiyat Dergisi Yayın Kurulu toplantısında alınan tüm kararlar dergi sayfasında yayınlanacaktır.      Trabzon İlahiyat Dergisi hakkında bilgi almak ve dergide yayınlamış makalelere ulaşmak için TIKLAYINIZ  

    Üniversite Tanıtım ve Kariyer Günleri etkinliğine İlahiyat Fakültesi olarak katılım gösterdik. Üniversitemizin 8 fakülte, 6 meslek yüksekokulu, 2 meslek yüksekokulu ve 1 konservatuar ile katılım sağladığı Trabzon Hilton Otel’de düzenlenen etkinliğe yoğun ilgi gösterildi.      Fuarda kurulan meslek bölüm tanıtım atölyelerinde 30’ar dakikalık eşzamanlı oturumlar gerçekleştirildi. Öğrenci ve ziyaretçiler Trabzon Üniversitesi’nin her yönüyle tercih edilme noktasında sunduğu avantajları bizzat bölüm hocalarından dinleme ve öğrenme fırsatı buldular. Bu doğrultuda fakültemiz öğretim elemanlarından  Arş. Gör. Ramazan Aslan ve Arş. Gör. Muhammet Ali Tuzlu tarafından görseller eşliğinde fakültemizin vizyonu, misyonu, tarihçesi, imkanları, eğitim ve araştırma alanları ve sosyal alanları hakkında bilgiler aktarıldı.

Üniversitemiz İslâmî İlimler Uygulama ve Araştırma Merkezi; Osmanlı’dan Cumhuriyet’e geçiş dönemine şahit olmuş hocalara yetişmiş olan kişileri bularak kendileriyle yapılan söyleşileri literatüre geçirdi… “Karadeniz’de Hoca Olmak” adlı kitap ve seri videolarda akademisyenlerin tabiri ile; “Trabzon fabrika gibi hoca üretip ülkeye dağıtıyor.” Trabzon Büyükşehir Belediyesi ile ortaklaşa sürdürülen ve Ankara, Bursa, Sakarya, Rize gibi şehirleri de kapsayan çalışma sonunda hem yazılı hem belgesel-video nitelikli eserler hazırlayan akademisyenlerimiz, benzeri olmayan proje ile popüler kültüre esir edilmeye çalışılan olumsuz “Karadenizli Hoca” algısının baştan sona değişeceğinin altını çiziyor. Erken Cumhuriyet döneminde dinî ilimlerin öğretilmesine ve yayılmasına öncülük etmiş hocaları tanıma imkânı bulmuş Trabzonlu hocalardan hayatta olan 40 kişi ile birebir görüşmeler yapan akademisyenlerimiz çok önemli belge ve verileri bir araya toplayarak literatür yayını haline getirdi. Çalışma ile bir taraftan Trabzon’un yetiştirdiği hocaların ülkenin milli-manevi varlığı ve kimliği üzerindeki önemli etkileri röportaj ve belgelerle ortaya konulurken, diğer taraftan popüler kültürle zedelenen Karadenizli hoca imajının tevatür anlatımlara dayanan hataların düzeltilmesine de ciddi bir yol açıldı. KİTAP, VİDEO, KISA TANITIM FİLMLERİ Trabzon Üniversitesi İslâmî İlimler Uygulama ve Araştırma Merkezi öncülüğünde hazırlanan “Karadeniz’de Hoca Olmak” adlı kitap Trabzon Büyükşehir Belediyesi’nin desteğiyle yayım aşamasına geldi. Projede, kapsamlı kitap eserinin yanı sıra belgesel içerikli video ve kısa tanıtım filmleri de yer aldı. Çalışmanın sorumluluğunu üstlenen İslâmî İlimler Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Doç. Dr. Süleyman Gür proje hakkında bilgi verirken, “Osmanlı’nın son, Cumhuriyet’in ilk dönemlerinde ülke genelinde ilmî eğitim verenlere yetişmiş Trabzonlu hocalarımızla çeşitli illerde görüşmeler gerçekleştirdik. Hocalarımızın şahsiyetleri ile birlikte birbirinden önemli hizmetlerini ve eserlerini ortaya çıkardık. Bu hocaların son derece oturaklı, eğitici ağırlığını taşıyan insanlar olduğu gerçeğine tanık olduk. Eserin doğal çıktıları arasında Trabzonlu hocalar algısının popüler kültürün etkisinden kurtarılabileceği de yer aldı. Karadenizli hocalar hakiki manada ilmî konularda son derece ciddi beşeri münasebetlerde hazır cevap ve nüktedan. Kitabımızın içeriği aynı zamanda video kayıtları ile de yayımlanmakta olup umuyoruz ki literatürde kalıcı olacaktır” ifadelerini kullandı. Tam ismiyle “Karadeniz’de Hoca Olmak: Hatıralara Yansıyan Yönleriyle Yakın Dönemde Dinî Hayat” isimli belgesel nitelikli kitap ve video serisinin geçen yıl başlatılan hazırlık aşaması 536 sayfalık dev bir eser ve video filmlerle tamamlandı. Çalışmanın semeresi içinde ayrıca özel başlıklı kısa filmlerin de yer aldığını belirten Doç. Dr. Süleyman Gür devamla şunları söyledi: “Özellikle Osmanlı’nın son iki asrında Trabzon’dan yetişen hoca efendilerin ülkenin dini hayatında büyük etkisi olduğunu biliyoruz. Bu etkilerin izlerini içtimai ve medeni olarak görebilmek ve kendilerini tanıyıp onlardan temin edeceğimiz bilgi-belgelerle hem bugüne, hem de geleceğe ışık tutabilmek için geniş kapsamlı bir proje başlattık. O yıllarda Trabzon’dan çıkarak yurdun dört bir yanında eğitimler vermiş hocalarımıza ve onlarla çalışmış hocalara bizzat ulaştık. Trabzon Büyükşehir Belediyesi’nden bu konuda destek aldık. Paydaş olarak bize katkı veren belediye yetkililerimize teşekkür ediyoruz. Gerçekleştirdiğimiz görüşmelerin röportajlarını, videolardan seçilen özel fragmanları, videoların dökümünden oluşan proje kitabımızı ve genel değerlendirmeleri içeren tanıtıcı giriş yazımızı büyük bir heyecanla toplumumuza sunmaktan mutluluk duyuyoruz.” Projenin Trabzon’un yakın dönem yerel tarihi açısından önemli olduğu kadar Türkiye’nin son bir asırdaki dinî hayatına katkı sağlama noktasında önemli bir boşluğu doldurmuş olacağını vurgulayan Gür, “Bu anlamda beklentimiz ülkemizin farklı bölge ve şehirlerinde de benzer çalışmaların yapılmasıdır” dedi. PAYDAŞ KURUMLARA MÜTEŞEKKİRİZ Proje araştırmacılarından Doç. Dr. Eyüp Öztürk ise şu ifadeleri kullandı: “Çalışmamızda Trabzonlu hocalarımızın akademiye, dini hayata, sosyolojiye etkilerini araştırdık. Hocalarımızın o dönemde çalışma yapabilmeleri her bakımdan çok zordu. Hem eğitim yapıyorlar, hem de merkez siyasete dâhil olmayan bir vasatta çalışmalarını yürütüyorlardı. Dini ilimlerin tahsilini önemserken merkezi siyasetin hassasiyetlerini gözetiyorlardı. 60’lı yıllardan sonra hafızlık konusunda Trabzon’un rekor sayılara ulaştığını görüyoruz. Türkiye’nin birçok yerindeki Kur’an kurslarına bakıyoruz, Trabzon’da yetişen hocalar gidip bu kursları bizzat kurmuşlardır. Mülakat yaptığımız toplam 40 hocamız oldu. Böyle bir vakıa var, önemli hocalarımızın bir kısmı vefat edip gitmiş. Hayattakilerle bu vesile ile tanışmış olduk. Projeyi yürütürken desteğe ihtiyacımız vardı. İstanbul, Ankara, Bursa, Sakarya ve Rize gibi şehirlerde çekim ve görüşmeler yapmak için destek şarttı. Rektörümüz Prof. Dr. Emin Âşıkkutlu’nun istişare ve yönlendirmesi ile Büyükşehir Belediye Başkanı Murat Zorluoğlu ve belediyemizin Kültür ve Sosyal İşler Dairesi Başkanı Erdem Zekeriya İskenderoğlu bize ciddi destek sağladılar. Maddi olarak belediye sponsorluğumuzu da üstlendi. Belgesel nitelikli pakette ayrıca bölge hayatını anlatan 90 ayrı kısa tanıtım videolarımız da mevcut. Bunlara sıradan olmayan başlıklar koyduk. Bize belge teslim eden hocaların belgelerini belgesel nitelikli olarak görüntülere yerleştirdik.” 2 ASIR SONRA BUGÜNLERE ULAŞMAK Projenin ilk ortaya çıktığında bölgede hemen fark edilemeyebileceğini, ancak orta vadede çok ciddi katkılar sağlayabileceğini anlatan proje yürütücüsü Doç. Dr. Selim Demirci ise, “Her ne kadar yerel bir çalışma gibi gözükse de ilerleyen günlerde birçok kişi ve kurumun işine yarayacak örnek bir çalışma ortaya çıktı. Yüz yıllık birikimi birleştiren benzeri yapılmamış bir proje ortaya çıkmış oldu. Trabzon ve Karadeniz için kalıcı bir eser olması yönüyle 200 yıl sonra bölge ile ilgili bir çalışma yapacak olan araştırmacılar kaynakları canlı şekilde dinleyebilecek. Köyündeki insanların dönemin hocası ile diyaloğunu izleyecek. Hayatlarını, ilim düzeylerini ve manevi katkılarını belgeleriyle okuyup öğrenebilecek. Kitap ve videoların yanı sıra 90 kısa tanıtım filmi seçtik. Videolardan vurucu ve dikkat çekici bölümleri ele alarak teaser’lar da hazırladık. Uzun soluklu bir çalışma oldu. Dini kurum ve şahısları zan altında bırakacak, cevap hakkı doğuracak ya da siyasi içerik oluşturabilecek bölümleri kapsam dışı tuttuk. Resmi işler biraz yavaş yürüdüğü için zorlandık ama iki ayda 40 görüşme yaptık. Birçok ilde yüz yüze görüşmeler yapıldı, bu kişiler ülkemize sadece ilmî anlamda katkısı olan kimseler değildir; aynı bazı müesseselerin kurumsallaşmasına katkı sağlamışlardır. Mesela Diyanet’in kurumsallaşmasına Rıza Selimbaşoğlu ve Şükrü Öztürk hocaların ciddi katkıları olmuştur. Örneğin yine Trabzon İmam Hatip Lisesi’nin kuruluşunda nasıl bir tablo oluştuğu bu eserle ortaya çıktı. Bazı köylerin ilmî faaliyetlerde rağbet görmesini kolaylaştıran unsurları ve bazı ilim adamlarının medreselerden imam hatip okullarına geçişteki katkılarını ortaya koyduk. Cumhuriyet tarihinin ilk Kıraat İhtisas Kursu 1968’de Of-Uğurlu köyünde yapılmıştır. Osmanlı’dan Cumhuriyet’e geçişte insanların yeniye nasıl intibak sağladığı, var olan gelenekleri nasıl muhafaza ettiği ortaya çıkmış oldu. Projede görüştüğümüz hocaların tamamı proje ekibince belirlenen bazı kriterlere göre seçilmiştir. Medreseler, İmam-Hatipler ve Diyanet söz konusu olduğunda anlatacakları olan kişileri seçmeye çalıştık.” MEŞHUR MABETLERDE TRABZON İZLERİ Proje Araştırmacılarından Doç. Dr. Şenol Saylan da şunları dile getirdi: “Eserimiz bölgesel ve ulusal çapta literatüre büyük katkı verecek. Karadeniz ve İslamî İlimler denilince Of-Çaykara vadisinin ağırlığı biliniyordu. Ancak biz Trabzon’un her noktasından hocalara ulaştık. Türkiye’de cami denince akla ilk gelen bazı meşhur camilerin mihrabını dolduran hocaların Trabzonlular olduğunu ortaya çıkardık. Süleymaniye Camii’nde Süleyman Mollaibrahimoğlu, Sultanahmet Camii’nde Emrullah Hatipoğlu, Yıldız Hamidiye Camii’nde Abdullah Hatipoğlu, Ankara Hacı Bayram Veli Camii’nde Fikret Latifoğlu görev yapmışlar. Bu durum, Trabzon’un kıraat sahasındaki düzeyini gösterir. Trabzon’da kıraat eğitimi almış hocalar sadece imamlık yapmayıp ihtisas düzeyinde kıraat öğretimiyle de ilgilenmişlerdir. İstanbul Gözcübaba Camii’nde imam-hatiplik yapan Kurrâ-Hafız İbrahim Tanrıkulu hoca bu örneklerden birisidir.” NESİL OLARAK HEPSİNE MİNNETTARIZ Çalışmanın tarihe ışık tutarak geleceğe projeksiyon olacağını söyleyen proje araştırmacılarından Öğr. Gör. Ahmet Cevdet Karaca ise şunları dile getirdi: “Trabzon özelinde, Osmanlı’nın son dönemlerinde dikkat çekici bir şekilde bazı köylerde iki-üç ayrı medresenin var olduğu görülmektedir. Buralarda çok sayıda müderris bulunmuş ve talebe okumuş, bunların önemli bir kısmı da köyde yatılı olarak kalmışlar. Osmanlı’nın son dönemi ve Cumhuriyet döneminde din eğitimi daha ziyade sivil inisiyatifle; yani halkın katkılarıyla yürütülmüş. Talebelerin kimisi köylülerin boş olan evlerini tutup bir arada kalmış. Kimisi de ailelerin yanına yerleşip evin bir bireyi gibi 5-6 sene kalarak tahsil görmüşler. Bazen bir camide 15-20 kişi bir arada kalıyorlar!.. Biraz iddialı olacak ama Trabzon fabrika gibi hoca üretip ülkemizin muhtelif yerlerine dağıtmış. Bunun için sadece Ramazanlık için farklı şehirlere giden hocalara dair anlatımlar bile fikir verecektir. 60’lı yıllardan sonra imam-hatip okulları açılmaya başlanıncaya kadar bulunan tedrisat boşluğunu Trabzon çok iyi doldurmuş. Ferdî gayretlerle ve halkın desteğiyle köylerde eğitim kurumları açılarak köylüler tarafından desteklenmiş. Nesil olarak biz hepsine minnettarız.” Proje araştırmacılarından Fatih Topaloğlu da çalışmanın farklı bir yönüne değinirken şunları söyledi: “Bu çalışma İlâhiyat Fakültesi ve fakültede yapılan ihtisas kursundan mezun olan bursiyer üç öğrencinin katkı sunması açısından özel bir anlam taşıyor. Rabia Düzenli, Cansel Akgül ve Serpil Arslan isimli öğrencilerimiz de bizlere projenin farklı aşamalarında destek verdiler. Bu gibi çalışmaların farklı şehirlerde ve daha da geliştirilerek yapılmasının ülkenin yakın dönem hafızasını besleyeceğine inanıyoruz.”   Projenin tanıtım sayfası ve içeriklere erişmek için tıklayınız.